Engelliler Konfederasyonu Başkanı Av. Turhan İçli’nin 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla yaptığı kamuoyu duyurusu:
Engelliler Konfederasyonu’nun kamuoyu duyurusu
KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK
Engelliler Konfederasyonu Başkanı Av. Turhan İçli’nin 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla yaptığı kamuoyu duyurusu:
Engelliler Konfederasyonu olarak, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla, yaşanan yüzlerce sorun arasından ivedi çözüm bekleyen en önemli dört sorunumuzu ve çözüm önerilerimizi kamuoyunun ve siyaset kurumunun dikkatine sunmak istiyoruz.
MEVZUATI GÜNCELLEME ÇALIŞMALARINA STK’LAR DA KATILMALI
Bilindiği gibi Türkiye, Engelli Hakları Sözleşmesi’ne dayanarak Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Komitesine Ülke Raporu’nu sunmuş; buna karşılık Engelliler Konfederasyonu da bir “gölge rapor” hazırlamıştı. Türkiye’nin resmî raporu bu yılın mart ayında Birleşmiş Milletler’de özel oturumda ele alınarak müzakere edildi. Bu oturumda Konfederasyonumuz, Ülke Raporu’na ilişkin eleştiri, değerlendirme ve önerilerini sundu. Sonuç olarak Komitenin Türkiye’ye ilişkin nihai gözlemleri 9 Nisan 2019 tarihinde yayımlandı; önemli tespitler yapılarak tavsiye kararları ortaya konuldu. Hükümete, engellilere ilişkin iç mevzuatımızı en kısa sürede, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Komitesinin Nihai Gözlem Raporundaki tavsiye kararları doğrultusunda Engelli Hakları Sözleşmesi ile uyumlu hale getirmesi için çağrıda bulunuyoruz: Yeni mevzuat çalışmaları, başta Konfederasyonumuz olmak üzere sivil toplum temsilcilerinin de içinde bulunduğu bir çalışma grubu tarafından Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının eşgüdümünde gerçekleştirilmelidir.
EVDE BAKIM VE MUHTAÇLIK AYLIKLARI İÇİN YASA DEĞİŞİKLİĞİ YAPILMALI
Bilindiği gibi 2013 yılından bu yana gerek 2828 sayılı yasaya göre ödenen bakım ücretinde, gerekse 2022 sayılı yasaya göre ödenen muhtaçlık aylığında, engellinin hane içinde fert başına düşen geliri kriter olarak kullanılıyor. Bu durum, engelli gelir sahibi değilken gelir sahibiymiş gibi bir algı yaratıyor ve engelli bireyi daha çok ailesine bağımlı hale getiriyor. Yanı sıra pek çok muhtaç engellinin bu hakları elde edememesi sonucunu yaratıyor. Anımsanacağı üzere konu 2016 yılında TBMM’nin gündemine gelmiş ve o zamanki Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bu kriterin kaldırılması için bir yasa tasarısı sunmuştu. Ancak, Maliye Bakanlığının itirazı nedeniyle anılan kriter sadece yaşlı eşler için ortadan kaldırılmış, engellilerin talebi reddedilmişti. Uzun süreden beri engelliler bu konunun TBMM gündemine taşınması için talepte bulunuyor. Bu bağlamda Konfederasyonumuz 2019 yılı mart ayında Hükümete ve TBMM’ye yönelik bir farkındalık kampanyası başlattı; change.org’da sürdürülen imza kampanyasına 78.066 kişi destek verdi. Toplanan imzalar 18 Eylül 2019 tarihinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’a teslim edildi. TBMM, bu yasama döneminde muhtaçlık aylığı ve evde bakım ücretinin ödenmesi için aile içinde fert başına düşen gelir kriteri yerine engellinin kendi gelirinin esas alınması yönündeki yasa değişikliğini gerçekleştirmelidir.
İŞSİZ ENGELLİLER YIL BİTMEDEN ATAMA BEKLİYOR
Bilindiği gibi 2012 yılında başlayan EKPSS uygulamasından sonra kamu personeli olarak istihdam edilen engelli sayısında, önceki yıllara göre önemli bir artış olmuş; EKPSS’nin olmadığı 2002 ile 2012 arasındaki 10 yılda 20.829 engelli istihdam edilmişken 2012’den sonraki 6 yıl içerisinde 31.197 engelli kamu personeli istihdamı gerçekleştirildi. 2016 yılında yapılan EKPSS sonuçlarına göre 2016, 2017, 2018 yıllarında toplam 8.530 kişi kamu personeli olarak istihdam edildi. 2019 yılı içerisinde, yılın tamamlanmasına üç buçuk ay kaldığı halde herhangi bir atama söz konusu olmadı. İşsiz engelliler bu yılın Aralık ayı bitmeden bir atama beklentisi içerisindedirler. Bakan Selçuk, geçtiğimiz haftalarda Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı konuşmada şartlı olarak Aralık ayında atama yapılabileceğini ima etti. Bu imânın gerçeğe dönüştürülmesini, 2019 yılı bitmeden anlamlı sayıda bir atamanın yapılmasını istiyoruz.
ENGELLİ İŞÇİLER ERKEN DEĞİL OLAĞAN EMEKLİLİK HAKKINI İSTİYOR
Taşeron işçi olarak çalışan ve 696 sayılı KHK’nın. 127. maddesiyle sürekli işçi kadrolarına alınan engellilerin erken emeklilik hakkının erken emeklilik zorunluluğuna dönüştürülmesi nedeniyle pek çok engellinin erken emekliliğe zorlandığı biliniyor. Oysa engelliler için erken emeklilik hakkı, seçimlik bir hak olup erken emeklilik zorunluluğu değildir. Bu gerçeği kabul eden bir önceki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu bir genelge yayınlayarak zorunlu erken emekliliğe sevk edilen engelli işçilerin emeklilik işlemlerinin durdurulmasını istemiş, 696 Sayılı KHK’da değişiklik yapılarak sorunun kökten çözüleceğine söz vermişti. Ancak, Bakanlıktan ayrıldığı için bu sözünü yerine getiremedi. Yeni yasama döneminde 696 sayılı KHK’da engellilere de erken değil olağan emeklilik hakkının kullandırılması yönünde bir değişiklik yapılmalıdır. Kamuoyuna sunarız.
(BA-BA-S) MERKEZ (KHA) / KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK