Kars’taki Alman Evi Dökülüyor

Kars’taki Alman Evi Dökülüyor

KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK

Kars Paşaçayır Mahallesi’nde bulunan ve Çarlık Rusya döneminde 1910 yılında Alman Pfeiffer tarafından yapılan Mehmet Tekel’e ait evin tescilli odası adeta dökülüyor. Tekel, tescilli olduğu için dokunamadığı evin restore edilmesi için Almanya Büyükelçiliği’ne çağrıda bulundu. Elinden geldiğince evi koruduğunu fakat her geçen gün duvarlarının zarar gördüğünü, sıvaların döküldüğünü belirterek eve sahip çıkılmasını istedi.

Paşaçıyırı Mahallesi Rauf Denktaş Caddesi üzerinde bulunan Ev, dini lider Alman Pfeiffer, tarafından yaptırılmış. Ev; hem okul, hem de Alman köyü ibadethanesi olarak kullanılmış.  Alman Pfeiffer, evin oturma odasına altın harflerle İncil’den mısralar yazdırmış ve huzur veren kara ormanların resmini çizdirmişti. 1914 yılında 1. Dünya savaşının başlangıcına kadar Almanlar, Petrowka’da huzur içerisinde yaşamışlar. Ancak Rusya onları yine kendi bölgelerine göç etmeğe zorlamış. Aynı yılda Şükrü Tekel bu binayı devralmış ve 3. nesilden Mehmet Tekel evi korumaya devam etti. 09 Aralık 2010 tarihinde ise Çarlık Rusya döneminde 1910 yılında Alman Pfeiffer tarafından yapılan Mehmet Tekel’e ait evin restorasyon çalışmalarına katkıda bulunan firmaların adlarının bulunduğu plaketin açılış törenine katılmak için Kars’a gelmiş ve Mehmet Tekel’e eve sahip çıktığı için teşekkür etmişti.

ALMAN BÜYÜKELÇİLİĞİNE ÇAĞRIDA BULUNDU

Evin üçüncü kuşak sahibi Mehmet Tekel, “1877-1878 Osmanlı Rus savaşından sonra yani 1. Dünya savaşından sonra bu bölgeler tazminat olarak Ruslara verildiğinde Ruslarda kendi içlerindeki azınlıkları bu bölgelere sistemli şekilde yerleştirmişlerdir. Bu azınlıklar içerisinde birde Volga yani Güney Almanlar var. Güney Almanlar o zamanlar Kars’ta iki köy kurmuşlar. Birisi şu an bizim evin olduğu Paşaçayır mahallesi (Nemis Köyü) daha sonra Ruslar tarafından değiştirilerek Petrofka olarak kayıtlara geçmiştir. Bir diğer köy ise Karacaören köyüdür.” dedi.

Evin gün geçtikçe döküldüğünü belirten Tekel şöyle konuştu:

“Bu evleri kendi imkanlarımla korumaya çalıştım, korumaya da devam ediyorum. Ancak 2010 yılında Almanya büyükelçiliği vasıtasıyla dış yüzeyler restore edildi. O zaman bana denildi ki ‘İçini de kesinlikle biz restore edeceğiz’ O gün bu gündür bir haber çıkmadığı gibi yakın zamanda da evler benim bilgimin dışında tescil edildi. Şimdi göründüğü gibi her taraf dökülüyor. Duvarlar çatlamış dökülüyor, oyuklar açılmış, sıvalar dökülmüş durumda. Tamam ben buranın tarihine bir şey demiyorum ama ben ne zamana kadar burayı böyle koruyacağım. Ben zaten el de vuramam bir şeyde yapamam. Bu benim tamamen gücümün dışında olan bir şey. Ne yapacağımı bende şu anda şaşırmış vaziyetteyim. Kültür ve Turizm Bakanlığı mı Almanya Büyükelçiliği mi buraya ne yapılacaksa yapılmasını istiyorum. Bunun başka çaresi yoktur. Burasını ne kullanabiliyorum ne de burada oturabiliyorum. Oda öylece duruyor. Bir de ben emekliyim. Yani buranın ne restorasyonunu yaptırabilirim ne de buraya masraf edebilirim.”

ALMAN BÜYÜKELÇİ DR. ECKART CUNTZ EVİ ZİYARET ETMİŞTİ

Alman Büyükelçi Dr. Eckart Cuntz; 09 Aralık 2010 tarihinde Kars Paşaçayır Mahallesi’nde bulunan ve Çarlık Rusya döneminde 1910 yılında Alman Pfeiffer tarafından yapılan Mehmet Tekel’e ait evin restorasyon çalışmalarına katkıda bulunan firmaların adlarının bulunduğu plaketin açılışını yapmıştı.

Alman Büyükelçi Dr. Eckart Cuntz, “Bu yıl başında “Kars’ta Alman Evi’ni yıkımdan kurtaralım” diye bir çağrıyla harekete geçerek bu tarihi binada acilen gerekli restorasyon çalışmalarının yapılması için Türkiye’deki Türk ve Alman firmalarından maddi destekte bulunmalarını rica ettik. Türkiye’de Mercedes Benz ve Bosch firmaları binanın çatısında, dış duvarlarda ve balkonunda çalışmaların yapılması için gerekli maddi desteği sağladılar. Bu Binanın tarihi, Kars Tarihiyle yakın ilişki içerisindedir. Bu tarih yaklaşık 200 yıl önce Alman Würtemberg bölgesinde başlamıştır. Bu evi yapan Alman Pfeiffer, dini liderdir. Ev hem okul, hem de Alman köyü ibadethanesiydi. Evin oturma odasına altın harflerle İncil’den mısralar yazdırmış ve huzur veren kara ormanların resmini çizdirmişti. 1914 yılında 1. Dünya savaşının başlangıcına kadar Almanlar, Petrowka’da huzur içerisinde yaşamıştır. Ancak Rusya onları yine kendi bölgelerine göç etmeğe zorlamıştır. Aynı yılda Şükrü Tekel bu binayı devralmıştır ve 3. Nesli Mehmet Tekel’de, bu tarihi binaya sahip çıkmıştır. Kendisine teşekkür ediyorum” diye konuşmuştu.

 ALMAN EVİ HAKKINDA

Kars merkez Paşaçayır Mahallesi’nde bulunan “Alman Evi” 19. yüzyılın sonunda Baltık bölgesinden gelerek Kars’a yerleşen Almanlar tarafından inşa edilmişti. Mimari açıdan tarihi özellikler gösteren “Alman Evi”, Türkiye’nin doğusuna ilişkin seyahat raporlarında ve tanınmış gezi rehberlerinde yer alarak, hem yerli hem de yabancı turistler için ilgi çekici bir yer olarak bilinmeye başladı.

19. yüzyılın sonunda Almanlar tarafından inşa edilen ve o dönem hem okul hem de Alman Köyü’nün ibadethanesi olarak bilinen evin oturma odasında altın harflerle İncil’den mısralar yazılmış, hem de huzur verdiğine inanılan kara ormanların resmi çizilmiştir. Özellikle bu yazı ve resimler ziyaretçiler tarafından büyük ilgi görmektedir.

1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’nda kendi ülkelerine göç etmek zorunda bırakılan Almanlardan binayı devralan Şükrü Tekel isimli şahısın üçüncü nesilden olan oğlu Mehmet Tekel kültür tarihi açısından nadir olan bu binanın korunması için yoğun çaba gösterdi.

(BA-BA-S) GAZİ KARS (KHA) / KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK